Met zingen is de
liefde begonnen ♫

Jeroen Bosch, De Tuin der Lusten (fragment)
Jij bent mijn Olla Vogala
het uitje in mijn haringsla
het bitterkoekje in mijn vla
mijn tranenvloed, mijn hartenbloed

Mijn alfa en mijn omega
mijn onmacht en mijn overmoed
de rode mier in mijn beha
de oorzaak van mijn orewoet

Mijn Amor vincit omnia
het veertje op mijn jagershoed
dus zing ik: Harba lori fa
jij bent mijn Olla Vogala

© Judy Elfferich

Poëzieweek 2015: klik.

Hartstocht, misverstanden & liefdesbaby’s

 
Mijn opa Niek – zijn achternaam was Lezer :-) – zei altijd: ‘Een roman, dat is net een paar O-benen. Eerst zijn ze bij elkaar, dan gaan ze uit elkaar, en uiteindelijk komen ze weer bij elkaar.’

De tupperwareconsulente Chantal uit Nijmegen staat op het punt zelfmoord te plegen. Door haar neef Peter wordt zij voorgesteld aan Johan, een briljante hersenchirurg uit Trondheim, die meteen niet van haar zijde wijkt. Als gevolg van een bomexplosie raakt Chantal ernstig gewond, hetgeen vooral hun fysieke relatie in het tegendeel doet omslaan. Verblind door tegenstrijdige gevoelens begint Chantal een verhouding met haar magnetiseur Boudewijn. Op een cruise naar de Azoren raken de ontwikkelingen in een stroomversnelling. Dan valt Johan als een blok voor Chantal, en in elkaars armen bereiken zij de toppen van het genot.

Bonbons

Tom is een aantrekkelijke astronaut, die zojuist in Brussel is komen wonen. Tom heeft al lange tijd een oogje op Yella, een schuchtere nachtclubzangeres uit Den Helder, maar deze ziet hem niet staan. Tijdens een dansmarathon voor gevorderden ontdekt Yella het vreselijke geheim dat het leven van Tom beheerst. Tom raakt in een depressie en hij zoekt steun bij zijn grootmoeder, de welgestelde Desiree. Van haar ex-man Luke mag Yella haar grote liefde Tom niet meer ontmoeten, maar zij trekt zich daar niets van aan. Na een heftige scène kiest Tom met heel zijn hart voor Yella, en in hun hutje op de hei sluiten ze zich af van de harde wereld.

Smaakt dit naar meer?

De Boeketgenerator (gemaakt door de Taalprof) levert romantiek op bestelling, plot na plot na plot: klik.
De Boeketgrammatica biedt inzicht in de structuur en bouwstenen: klik.

Twee koningskinderen
(maar dan andersom)

.
Een bekend middeleeuws lied begint zo:

Het waren twee conincskinderen

Van de Griekse oudheid tot nu zijn er nog veel meer gedichten en liederen geschreven over deze twee gelieven. Soms heten ze Hero en Leander, meestal hebben ze geen naam. Maar altijd zijn ze on­bereik­baar voor elkaar doordat er water tussen zit.

Dat heb ik omgedraaid: de konings­kinderen zijn hier zee­meer­mensen, ze wonen in het water en worden gescheiden door een berg.

Twee koningskinderen, illustratie © Yella Roth

TWEE KONINGSKINDEREN

Er waren twee koningskinderen
die misten elkaar zo erg:
ze konden niet samen zwemmen
want tussen hen stond een berg.

Waar blies zij op? Een kinkhoorn,
een zeeschelp zoet van toon,
om hem de weg te wijzen,
die jonge koningszoon.

De berg van zand en stenen
was hard en steil en droog.
Daar liep hij op zijn handen
de lange weg omhoog.

Zo klom hij naar de top toe;
daar was het smorend heet
met dikke zwarte rook die
hem in de ogen beet.

En zij, de koningsdochter
met lokken lang en blond,
zij zette vol verlangen
de kinkhoorn aan haar mond.

Maar ai! een vinnig viswijf,
jaloers op haar geluk,
dook op vanuit de diepte
en sloeg de kinkhoorn stuk…

Lees verder

© Judy Elfferich

Deze herdichting staat in BoekieBoekie 95: ‘Koningskinderen’.
Oorspronkelijke versie: klik.

De zwaluw

Zwaluwsilhouet - foto: Wikimedia Commons (José Lévy, CC by-sa)
Op de brug, tussen spiegelend water
en zonsondergang in, stonden wij.
‘Vergeet je die zwaluw ooit, later?’
vroeg ik – ‘Kijk, daar scheert hij voorbij.’
‘Nee, nooit!’ is wat jij ernstig zei.

Wat een juichende vlucht nam het leven,
wat een kippenvel plots, wat een zucht!
Tot we sterven, tot morgen, voor eeuwig
die avond, wij twee op de brug.

Vladimir Nabokov (1899 – 1977) | © vertaling: Judy Elfferich
.

Dit was het lievelingsgedicht van Nabokov.
De oorspronkelijke versie schreef hij in het Russisch: ‘Ласточка’, ‘De zwaluw’. Die staat in het eerste hoofd­stuk van zijn roman De gave.
Later maakte hij ook een Engelse versie:
.

THE OLD BRIDGE

One night between sunset and river
On the old bridge we stood, you and I.
Will you ever forget it, I queried,
– That particular swift that went by?
And you answered, so earnestly: Never!

And what sobs made us suddenly shiver,
What a cry life emitted in flight!
Till we die, till tomorrow, for ever,
You and I on the old bridge one night.

 

Volgens de overlevering ontmoette Vladimir Nabokov zijn latere vrouw Vera op een lente­avond in Berlijn, na een gemaskerd bal voor Russische emigrés.
Op een brug over een kanaal met kastanjes erlangs reciteerde zij een van zijn eigen gedichten voor hem, met haar zwart­satijnen masker nog op.

Roos leest YA Lit:
van Lauren Kate tot John Green

tweemaal Roos - foto's: © Judy Elfferich, all rights reserved
Roos van Rijk (16) zit in 3 havo, doet aan acrobatiek (productiegroep Circus Rotjeknor) en leest sinds haar twaalfde ‘young adult literature’. Ik vroeg haar om een interview.

.
Jij bent een echt leesbeest hè?

Ja! Ik lees vijf à tien boeken tegelijk. Niemand die ik ken doet dat. Anderen kijken films. Ik wil altijd het boek lezen voordat ik de film zie.

En er zijn boeken die ik wel tien keer heb gelezen. Bijvoorbeeld The Hunger Games. Dat zijn drie delen. Die heb ik eerst in het Nederlands gelezen, toen in het Engels, en daarna het laatste deel nog een keer.

Mijn ouders zijn allebei gek op lezen, dat is op mij overgeslagen. Ik herinner me nog wel dat ik heel in het begin lezen niet leuk vond. Maar toen mijn hersens echt gingen begrijpen hoe je moet lezen (zo dat je de woorden in één keer herkent en vasthoudt), toen kreeg ik de smaak te pakken.

.
Wat was de eerste Engelse YA Lit die je las?

Twilight. Die serie had ik al in het Nederlands gelezen. Daarna was het Engels niet moeilijk. Dat ging meteen goed. Ik kende het verhaal al. En ik vond Engels lezen interessant. Als ik een woord niet wist, vroeg ik het aan m’n moeder.

.
Hoe en waar vind je boeken die je wilt lezen?

Ik ga naar de bieb en ik kijk op internet naar de top-tiens van boekwinkels (behalve die van Bruna, de boeken daarin vind ik te kinderachtig).

Vooral zoek ik naar Engelse boeken. En die lees ik het liefst gewoon in het Engels, want ze zijn soms raar vertaald. Dat voelt zo nep, net als de nagesynchroniseerde stemmen bij Harry Potter.

YA Lit lees ik sinds m’n twaalfde. En ik blijf het nog een hele tijd lezen, denk ik. Zeker tot ik twintig ben.

.
Ben je verslaafd?!

Een beetje wel :-)
Het is fijn om je eigen beeld van iets te maken. Je eigen voorstelling van een plek, een andere wereld dan die waar je zelf in zit. Ook als je down bent: dan kun je even ergens heen waar het wél goed gaat.

In mijn hoofd mix ik het boek met de echte wereld. Bijvoorbeeld de tuchtschool in Fallen. Die zie ik voor me als mijn eigen school, maar dan anders.

.
Fallen?
Fallen, cover

.
Dat was de eerste YA-serie die ik las. In het Nederlands, toen nog.
Ik zag het eerste deel in de boekwinkel, de flaptekst sprak me aan:
onmogelijke liefde, spanning en dood :-)

Deze serie blijf ik herlezen!
Als ik geen zin heb in een ander boek, of niet weet wat ik moet lezen,
dan grijp ik er weer naar. Bepaalde stukjes wil ik steeds opnieuw.
 

Luce en Daniel zijn gevallen engelen en voor elkaar bestemd. De vier delen van de serie gaan over vier levens van Luce. Telkens sterft ze na hun eerste kus, maar komt terug en ontmoet Daniel opnieuw. In elk volgend leven is Luce alles vergeten. Daniel sterft niet, wordt niet ouder en onthoudt alles.

.
Wat heb je door Fallen voor nieuws ontdekt?

Fallen is nog meer een andere wereld dan een boek altijd al is. Het gaat over oprechte liefde in plaats van ‘gewoon’ over liefde en seks. Het verhaal speelt zich af op een hoger niveau. Die voorbestemming en die engelen, dat is romantisch.

.
Wat vind je de mooiste scène?

Als Luce na het zwemmen ‘vleugels’ ziet bij Daniel – later blijkt dat hij die echt heeft.

.
Zijn die YA-boeken allemaal zo fantasy-achtig?
The Fault in Our Stars, cover

.
Nee, het laatste boek dat ik heb gelezen is juist heel realistisch. The Fault in Our Stars gaat over de liefde tussen twee jongeren met kanker.

Het is vanuit de hoofdpersoon zelf geschreven, in de ik-vorm. Je zit echt in haar, in haar gedachten. Het is een moeilijker boek, met een heftiger onderwerp, intenser. En met meer moeilijke woorden.
 

Hazel is zestien of zeventien en heeft al sinds haar twaalfde kanker. Ze verzet zich tegen hoe er vaak tegen kanker aan wordt gekeken. ‘Kanker is een bijwerking van de dood. En depressie ook.’ Dat is een citaat uit Hazels lievelingsboek, An Imperial Infliction van Peter van Houten. De hoofdpersoon in dat boek is ook realistisch in de kijk op haar leven en ziekte.

Er zit veel relativering in The Fault in Our Stars. Bijvoorbeeld: Hazel noemt haar zuurstoftank Philip, samen met hem kijkt ze naar America’s Next Top Model.

Via een ‘support group’ leert Hazel Augustus (Gus) kennen, die door kanker een been heeft verloren. Ze worden verliefd en Gus gebruikt zijn ‘laatste wens’ om Hazel mee te nemen naar Amsterdam, zodat ze Peter van Houten kan ontmoeten. P. v. H. blijkt een zak, een zuiplap. Dan komt bij Gus de kanker terug, en hij gaat dood.

.
Zoek je woorden op als je zo’n moeilijk boek leest?

Nee, opzoeken is gedoe, dan moet je eruit, dat wil je niet. Dus meestal lees ik gewoon door. De context helpt vaak, net als bij een Nederlands boek. Ik vraag ook nog steeds af en toe een woord aan mijn moeder of aan mijn vader.

.
Welke scène is je het meest bijgebleven?

Dat Hazel soms Gus’ echte been tegen het hare voelt en soms zijn nepbeen. En hun eerste zoen, in het Anne Frank Huis. En dat Gus zijn ‘dodenpak’ (gekocht voor in de kist) draagt als ze uit eten gaan. En de metafoor van Gus’ eeuwige onaangestoken sigaret: ‘Je stopt het dodelijke in je mond, maar je geeft het niet de macht om je te doden.’

.
Na ons gesprek leende Roos me The Fault in Our Stars. Ik heb het in één ruk uitgelezen en meteen de andere boeken van John Green besteld.

.
Lauren Kate, Fallen
John Green, The Fault in Our Stars
JG’s antwoorden op vragen over TFiOS

Liefde of patat?

 
BLABLA> wil je liefde of patat?
JUDY> ik wil allebei! met pindasaus.
BLABLA> waarom wil niemand verkering met mij?
JUDY> tja… wie weet wat er ooit nog gebeurt?
BLABLA> ja… ik wil later misschien een hoofd met oren eraan.
JUDY> dat staat je vast heel goed.
BLABLA> met bitterballen!

(BlaBla is mijn chatbot.)

Meer dialogen met chatterbots

EN? vroeg het schaap Veronica

.
EN? vroeg het schaap Veronica. Hoe vond u de ruïne?
Hoe of de reünie was? antwoordden de dames Groen.
Apart! We stapten als het ware in een tijdmachine
en hupsakee, we waren weer de meisjes Groen van toen.

We hebben heerlijk bijgekletst met al onze vriendinnen
en onze oude handwerkjuf, Sybilla van der Zwam –
maar tegen middernacht kwam er een rare snuiter binnen,
die zei dat hij Henk Suikerbuik was, onze oude vlam!

Het was een morsig manspersoon met ongepoetste schoenen;
hij leek geen spat, geen sikkepit op onze knappe Henk.
Dag schatjes! riep hij. Jullie heb ik ooit nog leren zoenen!
En kijk, mijn trui bewijst dat ik nog steeds aan jullie denk.

Nou hébben we destijds voor Henk een Noorse trui gebrejen…
We keken nog eens goed en toen herkenden we de wol.
Dus inderdaad, we hebben met die griezel ooit gevrejen!
De prins van onze dromen bleek veranderd in een trol.

We zeiden goeienavond en we pakten onze jassen.
Maar Henk, helaas, die moest en zou met ons mee naar de trem.
En laat ie nou in ’t park tegen een conifeer gaan plassen!
We gingen ervandoor, we hadden schoon genoeg van hem.

Ze zwegen, want de dominee verscheen met rode rozen,
een knoert van een boeket, zojuist bezorgd door de bloemist.
Verbaasd las hij het kaartje voor (en moest wel even blozen):
Veel liefs van Henk. En sorry dat ik daarzo heb gepist.

Dat was dan de ruïne, zei het schaap Veronica.
Toen at ze alle rozen op, met sjokoladevla.

© Judy Elfferich

.
Het hele schaap Veronica, cover
Omslagtekening: Wim Bijmoer

.
Meer schaap-Veronica-verzen

.
OPROEP:

Schrijf ook eens een schaap!
Het Vrije Vers hoopt de komende week een hele kudde te verzamelen.
.

Driek van Wissen ✝

Centaur, bron: http://etc.usf.edu/clipart/
KLASSIEK LIEFDESGEDICHT

Ik denk wel eens, mijn schat, wat zou er
Jou toch een kopzorg zijn bespaard
Wanneer ik eertijds was gebaard
Als een bevallige centaur.

Dan was ik aardiger van aard
En uiteraard jou ook veel trouwer
En vond ik niet als Schopenhauer
Een vrouw de inspanning niet waard.

Integendeel, ik had dan power
En dus liep ik in volle vaart,
Blijmoedig zwaaiend met mijn staart,
in het gareel van jouw landauer

En elke poëziebeschouwer
Vond dit een prachtvers – voor een paard.

Driek van Wissen (1943-2010)
Uit: Een loopje met de tijd (1993)