Smartlap

dagboek van tante Nel

Dit is de zakdoek van oudtante Nel.
Daarmee zwaaide zij lang geleden
haar vrijer vaarwel op ’t station van Schiedam,
toen die met een ander ging trouwen.
Ene Henk, die haar diep heeft gekrenkt.

Ze wist niet wat haar overkwam
want Nellie geloofde wat hij haar beloofde
maar nee, ze kon niet op hem bouwen.

O zakdoek, lap der smarten!
Geborduurd met blauwe harten
zit hij in haar dagboek gevouwen,
van ziltige tranen doordrenkt.

Nel ligt op sterven, nog steeds in Schiedam.
Ze is altijd allenig gebleven
en nooit van haar leven heeft zij hem vergeven,
die huichelaar Henk.

O zakdoek, lap der smarten!
Geborduurd met blauwe harten
zit hij in haar dagboek gevouwen,
van ziltige tranen doordrenkt.

© Judy Elfferich

De moeder aller smartlappen

.
Collage-animatie door Laen Sanchez, van een ballade die eind negen­tiende, begin twintig­ste eeuw blijkbaar in grote delen van Europa bekend was, o.a. in nep-middel­eeuws Frans en Nederlands.

De Spaanse versie wordt veelal toegeschreven aan Vicente/Víctor Balaguet/Balaguer, het Spaanstalige origineel van de Engelse versie aan José La Villa Tierra. Zo gaat dat met balladen, die zijn van iedereen.

Victor de la Montagne, Een oudt liedeken, naar Jean Richepin
Jean Richepin, Y avait un’fois un pauv’gas
José La Villa Tierra, Ballad of a mother’s heart (vertaler onbekend)

♫ Op het Drs. P-plein ♫

.
of: Het dieet ener deerne

Deerne

Op het Drs. P-plein
keken zij elkander aan
Innig fonkelden hun ogen
in het bleke licht der maan

En de knaap sprak tot de deerne:
‘Schat kom mee, ik hou je vrij
Ik trakteer op schorseneren
knolraap, lof en verse prei’

Doch de deerne zei bedremmeld
(in heur ooghoek blonk een traan):
‘Neen, op doktersvoorschrift eet ik
slechts komkommer en banaan’

Somber klom hij op zijn brommer
en verzoop zich in de gracht…
Over ’t Drs. P-plein
dwaalt de deern nog elke nacht

© Judy Elfferich

naambord Drs. P-plein
(Op 24 augustus, zijn geboortedag,
is een deel van het Oudekerksplein
in Amsterdam door een schare fans
omgedoopt tot Drs. P-plein.)

Twee koningskinderen
(maar dan andersom)

.
Een bekend middeleeuws lied begint zo:

Het waren twee conincskinderen

Van de Griekse oudheid tot nu zijn er nog veel meer gedichten en liederen geschreven over deze twee gelieven. Soms heten ze Hero en Leander, meestal hebben ze geen naam. Maar altijd zijn ze on­bereik­baar voor elkaar doordat er water tussen zit.

Dat heb ik omgedraaid: de konings­kinderen zijn hier zee­meer­mensen, ze wonen in het water en worden gescheiden door een berg.

Twee koningskinderen, illustratie © Yella Roth

TWEE KONINGSKINDEREN

Er waren twee koningskinderen
die misten elkaar zo erg:
ze konden niet samen zwemmen
want tussen hen stond een berg.

Waar blies zij op? Een kinkhoorn,
een zeeschelp zoet van toon,
om hem de weg te wijzen,
die jonge koningszoon.

De berg van zand en stenen
was hard en steil en droog.
Daar liep hij op zijn handen
de lange weg omhoog.

Zo klom hij naar de top toe;
daar was het smorend heet
met dikke zwarte rook die
hem in de ogen beet.

En zij, de koningsdochter
met lokken lang en blond,
zij zette vol verlangen
de kinkhoorn aan haar mond.

Maar ai! een vinnig viswijf,
jaloers op haar geluk,
dook op vanuit de diepte
en sloeg de kinkhoorn stuk…

Lees verder

© Judy Elfferich

Deze herdichting staat in BoekieBoekie 95: ‘Koningskinderen’.
Oorspronkelijke versie: klik.

♫ Liefdessmart & levensleed ♫

.
Gouden tijden beleven dankzij zwarte bladzijden?
Schrijf en zing je eigen smartlap of levenslied!
Huilend ventje Bragolin
Deze zijn gemaakt door cursisten Creatief schrijven in Breda:

Je liet me toen gaan, het stond in de sterren
Mijn toekomst lag daar, daar moest ik zijn…

Lees verder

♫ Smartlap

Jongetje met sneeuwpop (foto: TheirHistory / Philip Howard @ Flickr, CC by-nc-sa)
DIE SNEEUWPOP WAS VROEGER JE VADER

Mam, er staat buiten een man bij de heg
Al uren en uren en uren
Staat die kerel daar naar me te gluren
Zo roerloos en star in de sneeuw
En hij zegt niks terug als ik klootzak naar hem schreeuw
Wat doet die man bij onze heg, mam?
Wat doet ie bij onze heg?

Die sneeuwpop was vroeger je vader
Ooit zong hij je ’s avonds in slaap
Hij woonde toen hier bij ons binnen
En daar buiten liep een schaap

Mamma, die man is nog altijd niet weg
Al weken en weken en weken
Krijg ik hem niet weggekeken
Hij staat maar te staan in de modder
En hij zegt er niks van als ik klodders naar zijn kop gooi
Wanneer gaat die man daar nou weg, mam?
Wanneer gaat ie daar nou weg?

Die sneeuwpop was vroeger je vader
Je mam heeft hem buitengezet
Hij smakte altijd bij het eten
En vroeg zoveel ruimte in bed

Mamma, die man staat nog steeds bij de heg
Al jaren en jaren en jaren
Staat die kerel daar naar me te staren
Zo ijzig en bleek in het gras
En hij zegt niet eens foei als een hond tegen hem aan plast
Waarom gaat die man daar niet weg, mam?
Waarom gaat ie daar niet weg?

Die sneeuwpop was vroeger je vader
Hij was mamma’s minnaar en held
Nee, haal hem in godsnaam niet binnen
De kans is te groot dat ie smelt

Die sneeuwpop was vroeger je vader
Soms drupt langs zijn wortel een traan
Zolang als jij zijn kleine meid blijft
Zal hij voor jou pal blijven staan

© Judy Elfferich

.
Nu nog een melodie…