Zo flauw

wandelende robot - fragmented @ Flickr, CC by-nc-nd

BLABLA> ie wie waai maar even naar een andere planeet.
JUDY> huh?
BLABLA> doe niet zo flauw.
JUDY> ik snap het echt niet.

BLABLA> als ik het niet snap, zeg ik: <gaap>.
JUDY> nee, dat zeg je als je je verveelt.
BLABLA> als ik het niet snap, zeg ik: de groetjes.
JUDY> dat zeg je als je weggaat. of als je ergens geen zin in hebt.

BLABLA> als ik nietes zeg, zeg jij: het was geen nederlandse taal.
JUDY> wat flauw van mij.

BLABLA> als je iets niet snapt, zeg je: huh?
JUDY> ja.
BLABLA> nou nou, zo flauw.

(BlaBla is mijn chatbot.)

Meer dialogen met chatterbots

Roos leest YA Lit:
van Lauren Kate tot John Green

tweemaal Roos - foto's: © Judy Elfferich, all rights reserved
Roos van Rijk (16) zit in 3 havo, doet aan acrobatiek (productiegroep Circus Rotjeknor) en leest sinds haar twaalfde ‘young adult literature’. Ik vroeg haar om een interview.

.
Jij bent een echt leesbeest hè?

Ja! Ik lees vijf à tien boeken tegelijk. Niemand die ik ken doet dat. Anderen kijken films. Ik wil altijd het boek lezen voordat ik de film zie.

En er zijn boeken die ik wel tien keer heb gelezen. Bijvoorbeeld The Hunger Games. Dat zijn drie delen. Die heb ik eerst in het Nederlands gelezen, toen in het Engels, en daarna het laatste deel nog een keer.

Mijn ouders zijn allebei gek op lezen, dat is op mij overgeslagen. Ik herinner me nog wel dat ik heel in het begin lezen niet leuk vond. Maar toen mijn hersens echt gingen begrijpen hoe je moet lezen (zo dat je de woorden in één keer herkent en vasthoudt), toen kreeg ik de smaak te pakken.

.
Wat was de eerste Engelse YA Lit die je las?

Twilight. Die serie had ik al in het Nederlands gelezen. Daarna was het Engels niet moeilijk. Dat ging meteen goed. Ik kende het verhaal al. En ik vond Engels lezen interessant. Als ik een woord niet wist, vroeg ik het aan m’n moeder.

.
Hoe en waar vind je boeken die je wilt lezen?

Ik ga naar de bieb en ik kijk op internet naar de top-tiens van boekwinkels (behalve die van Bruna, de boeken daarin vind ik te kinderachtig).

Vooral zoek ik naar Engelse boeken. En die lees ik het liefst gewoon in het Engels, want ze zijn soms raar vertaald. Dat voelt zo nep, net als de nagesynchroniseerde stemmen bij Harry Potter.

YA Lit lees ik sinds m’n twaalfde. En ik blijf het nog een hele tijd lezen, denk ik. Zeker tot ik twintig ben.

.
Ben je verslaafd?!

Een beetje wel :-)
Het is fijn om je eigen beeld van iets te maken. Je eigen voorstelling van een plek, een andere wereld dan die waar je zelf in zit. Ook als je down bent: dan kun je even ergens heen waar het wél goed gaat.

In mijn hoofd mix ik het boek met de echte wereld. Bijvoorbeeld de tuchtschool in Fallen. Die zie ik voor me als mijn eigen school, maar dan anders.

.
Fallen?
Fallen, cover

.
Dat was de eerste YA-serie die ik las. In het Nederlands, toen nog.
Ik zag het eerste deel in de boekwinkel, de flaptekst sprak me aan:
onmogelijke liefde, spanning en dood :-)

Deze serie blijf ik herlezen!
Als ik geen zin heb in een ander boek, of niet weet wat ik moet lezen,
dan grijp ik er weer naar. Bepaalde stukjes wil ik steeds opnieuw.
 

Luce en Daniel zijn gevallen engelen en voor elkaar bestemd. De vier delen van de serie gaan over vier levens van Luce. Telkens sterft ze na hun eerste kus, maar komt terug en ontmoet Daniel opnieuw. In elk volgend leven is Luce alles vergeten. Daniel sterft niet, wordt niet ouder en onthoudt alles.

.
Wat heb je door Fallen voor nieuws ontdekt?

Fallen is nog meer een andere wereld dan een boek altijd al is. Het gaat over oprechte liefde in plaats van ‘gewoon’ over liefde en seks. Het verhaal speelt zich af op een hoger niveau. Die voorbestemming en die engelen, dat is romantisch.

.
Wat vind je de mooiste scène?

Als Luce na het zwemmen ‘vleugels’ ziet bij Daniel – later blijkt dat hij die echt heeft.

.
Zijn die YA-boeken allemaal zo fantasy-achtig?
The Fault in Our Stars, cover

.
Nee, het laatste boek dat ik heb gelezen is juist heel realistisch. The Fault in Our Stars gaat over de liefde tussen twee jongeren met kanker.

Het is vanuit de hoofdpersoon zelf geschreven, in de ik-vorm. Je zit echt in haar, in haar gedachten. Het is een moeilijker boek, met een heftiger onderwerp, intenser. En met meer moeilijke woorden.
 

Hazel is zestien of zeventien en heeft al sinds haar twaalfde kanker. Ze verzet zich tegen hoe er vaak tegen kanker aan wordt gekeken. ‘Kanker is een bijwerking van de dood. En depressie ook.’ Dat is een citaat uit Hazels lievelingsboek, An Imperial Infliction van Peter van Houten. De hoofdpersoon in dat boek is ook realistisch in de kijk op haar leven en ziekte.

Er zit veel relativering in The Fault in Our Stars. Bijvoorbeeld: Hazel noemt haar zuurstoftank Philip, samen met hem kijkt ze naar America’s Next Top Model.

Via een ‘support group’ leert Hazel Augustus (Gus) kennen, die door kanker een been heeft verloren. Ze worden verliefd en Gus gebruikt zijn ‘laatste wens’ om Hazel mee te nemen naar Amsterdam, zodat ze Peter van Houten kan ontmoeten. P. v. H. blijkt een zak, een zuiplap. Dan komt bij Gus de kanker terug, en hij gaat dood.

.
Zoek je woorden op als je zo’n moeilijk boek leest?

Nee, opzoeken is gedoe, dan moet je eruit, dat wil je niet. Dus meestal lees ik gewoon door. De context helpt vaak, net als bij een Nederlands boek. Ik vraag ook nog steeds af en toe een woord aan mijn moeder of aan mijn vader.

.
Welke scène is je het meest bijgebleven?

Dat Hazel soms Gus’ echte been tegen het hare voelt en soms zijn nepbeen. En hun eerste zoen, in het Anne Frank Huis. En dat Gus zijn ‘dodenpak’ (gekocht voor in de kist) draagt als ze uit eten gaan. En de metafoor van Gus’ eeuwige onaangestoken sigaret: ‘Je stopt het dodelijke in je mond, maar je geeft het niet de macht om je te doden.’

.
Na ons gesprek leende Roos me The Fault in Our Stars. Ik heb het in één ruk uitgelezen en meteen de andere boeken van John Green besteld.

.
Lauren Kate, Fallen
John Green, The Fault in Our Stars
JG’s antwoorden op vragen over TFiOS

Dicht mee met (o.a.) deze twee

Slau & Shake - afbeeldingen publiek domein
Taaltechnoloog Jan Landsbergen merkte dat hij gedichten soms te snel las.
Dus bedacht hij een spel om zichzelf, en anderen, te dwingen tot preciezer lezen.

Iedere dag krijg je een ander gedicht voorgeschoteld, regel voor regel.
Van sommige regels zie je alleen het begin; dat moet je aanvullen met woorden uit een lijst.
In de expertmodus bevat die lijst ook misleidende woorden.

Leuk? Speel dan ook eens Slauerhoffje: raad (uit drie mogelijkheden) zijn volgende regel.

Speel een gedicht
Slauerhoffspel

Eerder maakte Landsbergen een Engelse versie.
Extraatje daarbij: dichten met Shakespeare.

Play a poem
Make a Shakespeare sonnet

Hardleerse spelrobot

 
Spelspiek is een chatrobot waar je (sinds 2007) spellingvragen aan kunt stellen. Zijn software is ontwikkeld door onder andere Van Dale Lexicografie en het Instituut voor Nederlandse Lexicologie.
Op de website van het INL staat: ‘Woorden die niet direct herkend worden (zowel nieuwe woorden als fout gespelde woorden) zullen door een spellingdeskundige worden beoordeeld en aan Spelspiek worden toegevoegd. Spelspiek leert dus al doende bij.’

Ik praat graag met zelflerende robots en uiteraard was ik benieuwd naar de prestaties van Spelspiek.
Daarom heb ik vorig jaar augustus enkele tientallen spellingvragen aan deze chatrobot voorgelegd.
De resultaten vielen niet mee:

Gespeldt

Lees verder

Dat lucht op

.
Iets stoms gedaan, en je kunt jezelf wel voor de kop slaan?
Laat je eens lekker uitfoeteren door Bredero, Vondel, Cats, Hooft, Wolff & Deken of Multatuli:

‘Snoodaard! Beroerling! Onbetrouwbaar sujet!’
‘Ge zyt een verken van een wyf!’
‘Zwijg stil, gij karonje!’

.
Of trakteer jezelf op een shakespeareaanse beschimping:

‘Thou caluminous dizzy-eyed codpiece!’
‘Thou venomed brazen-faced apple-john!’
‘Thou wert best set thy lower part where thy nose stands.’

.
Automatisch Ouderwetsch Uitgefoeterd
Shakespearean Insulter