In en om de wachttoren

(All along the watchtower)

Wassily Kandinsky, Twee ruiters voor een rode achtergrond

‘Er moet hier toch een uitweg zijn’, zegt de nar tegen de dief
‘Kan al die verwarring wat minder alsjeblief?
Koopman slempt mijn kelder leeg, bouwman rooit mijn land
Hoe je echte waarde weegt, breng je hun nooit aan het verstand’

‘Ach, maak je er maar niet druk om’, antwoordt de dief bedaard
‘Menigeen hier vindt het leven alleen als grap de moeite waard
Maar jij en ik zijn daarmee klaar, en ons lot is niet dit
Dus laten we reëel zijn nou, aan ’t einde van de rit’

In en om de wachttoren vorsten, steeds paraat
Het vrouwvolk loopt er af en aan, voetvolk komt en gaat
Buiten gromt een roofdier dat zich ginds verschuilt
Twee ruiters komen nader, de wind vlaagt aan en huilt

Bob Dylan | © vertaling: Judy Elfferich

Dit was de vertaalopgave voor scholieren bij Nederland Vertaalt 2017 (juryrapport: klik). Ik wil er misschien een keer een les aan wijden en heb daarom zelf alvast een poging gedaan.
Dylan speelt hier met perspectief. Heeft hij zich – behalve door o.a. Jesaja 21 – laten inspireren door M.C. Eschers litho Belvédère? Ook dit lied is een ‘onmogelijk bouwsel’, een binnenste­buiten­puzzel.

Over All along the watchtower
Over Belvédère

Moord!

Moord! - illustratie: JudyElf, CC by-nc-sa
Nieuwe schrijfworkshop, in de vorm van een detective-spel.

– Hoe bracht BN’er en socialite Vicky haar laatste dag door?
– Hoe kwam ze aan haar eind?
– Wie heeft een motief om haar uit de weg te ruimen?

Als een echt recherche­team bouwen we aan een moord­dossier.
We verzamelen aanwijzingen, getuigen­verklaringen en anonieme tips… en wie weet lossen we de zaak op.

Meer schrijfworkshops
De Schrijverscentrale

Voor-altijd-jong-workshops
voor de basisschool

Workshops bovenbouw BO

Nieuwe workshops die aansluiten bij het thema van de komende Kinderboekenweek:

VAN ZWADDERIG TOT ZWERKBAL   voor groep 5 t/m 8
Opa’s en oma’s kennen woorden waar hun kleinkinderen nog nooit van gehoord hebben. En andersom. Oude woorden verdwijnen, nieuwe verschijnen. En soms komt een oud woord opeens terug. Voordat Harry Potter naar Zweinstein ging, was bijna iedereen vergeten wat zwerk betekent. En wat denk je dat ze vroeger bedoelden met zwadderig?
Oude, nieuwe, echte en nepwoorden, daarover gaat dit spel. We gaan raden, uitzoeken en zelf verzinnen.

ALLES OP ZIJN TIJD   voor groep 1 t/m 4
We gaan nadenken over, en spelen met, de begrippen snel en langzaam. Van een lekker lang (voorlees)verhaal van je oma of opa, tot een flitsend spelletje op de tv of de computer. Van een turbo-maanraket tot een superslome schildpad. We gaan heel goed kijken en heel goed luisteren. En zo leren de kinderen vanzelf een versje uit hun hoofd.
(Les gemaakt bij poëzieposter, in opdracht van Stichting Plint.)

OERVERHALEN   voor groep 5 t/m 8
Hoe zijn de wereld, de zee, de zon, de maan en de mensen ontstaan? In alle culturen vertellen oma’s en opa’s daarover prachtige verhalen, die zij vroeger hebben gehoord van hun opa’s en oma’s. Enzovoort.
We lezen samen het begin van zo’n oerverhaal. Hoe denken de kinderen dat het verdergaat? Ze schrijven hun eigen vervolg, en maken er een tekening bij.

EXTRA:
Kinderen kunnen hun verhaal en/of tekening naar me mailen. De allermooiste komen op het internet!

Meer schrijfworkshops
Stichting Schrijvers School Samenleving

Om de boel op school wat losser te maken

.
Teruggevonden: het ‘Onderwijs-ABC voor ouders’ waar ik ooit als brug­­klasser aan mee­werkte. Het verscheen als bijlage van de Haagsche Courant. Mijn bijdragen gingen onder andere over Biblio­theek, Discussie, Klasse­vertegenwoordig(st)er, Luieren, Mentor, Praktijk­lessen, Rivaliteit, School­krant, Studie­lessen, Vakantie.

Dit schreef ik over Straf:

knipsel: JE over straf + slaan, knipsel

Raar-maar-waar-workshops
voor de basisschool

Workshops bovenbouw BO

Nieuwe workshops die aansluiten bij het thema van de komende Kinderboekenweek:

ROBOTS   voor groep 5 t/m 8
Zijn robots handig, eng, grappig? Wat voor robot zou jij willen maken?
Luister naar het verhaal waarin Piens vader robots bouwt die vervelende klussen voor hem doen. (Dat gaat niet altijd goed…) Bedenk en teken dan je eigen robot.

OERVERHALEN   voor groep 5 t/m 8
Hoe zijn de wereld, de zee, de zon, de maan en de mensen ontstaan?
In alle culturen vertellen oma’s en opa’s daarover prachtige verhalen. Luister naar het begin van zo’n oerverhaal. Hoe denk jij dat het verdergaat?

DIERENVERHALEN   voor groep 5 t/m 8
Hoe komt het dat zwijnen wroeten, dat egels stekels hebben, dat lama’s spugen?
Luister naar bestaande waarom-daarom-dierenverhalen en verzin dan samen ook zo’n verhaal. De een schrijft het op, de ander tekent er een cartoon bij.

EXTRA:
Kinderen kunnen hun verhaal/cartoon/ontwerp/tekening naar me mailen. De allermooiste komen op het internet!

Meer schrijfworkshops
Stichting Schrijvers School Samenleving

Raadselposters

.
Kruip in de huid van…
Dat was het thema van een groot kunstproject op basisschool De Uilenbrink in Veghel. Docenten van de school vormden koppels met gastdocenten uit verschillende kunstdisciplines. Samen met Uilenbrink-docent Suzan Peters gaf ik schrijfateliers aan kinderen van groep 7 en 8.

In de eerste les beantwoordden de kinderen in briefvorm de vraag: Welk dier zit er in jou?

brief in de maak

drie enveloppen

In de tweede les schreven ze een raadselversje over een zelfgekozen dier of ding. Na de feedbackfase (zo’n raadseltekst moet je even goed testen!) maakten ze daar in de derde les een poster van.

raadselposter

Raadselposters in de maak op basisschool De Uilenbrink

Vaasverhaal over gulzige plant

.
Steve Simons en Sonya Nevin maken animaties van scènes op oud-Griekse vazen. Soms werken ze daarbij samen met jongeren, in een schoolproject.

Op de vaas in het filmpje hieronder zie je een vrouw die met eieren jongleert en haar assistent. Tussen hen in staat een plant. De middelbare scholieren die het storyboard maakten, gaven de plant de hoofdrol.

Over deze animatie: klik.
Meer vaasanimaties: klik.

Vlaggetjes

Bananendoos - foto: Judy Elfferich
Wij zijn de vijftien vlaggetjes
in de bananendoos.
Groen geel rood bruin en blauw,
een slinger aan een touw.
We zijn ontzettend boos.

Jij hebt ons zelf geknipt, geplakt,
geknutseld van papier.
Blauw groen geel rood en bruin
versierden we je tuin.
Maar nu liggen we hier.

De doos staat in de kelderkast
naast een gebroken ruit,
bruin blauw groen geel en rood,
een oude tafelpoot,
een theepot zonder tuit.

We zijn gemaakt voor wapperen,
nu liggen we hier plat.
Rood bruin blauw groen en geel
vervelen we ons scheel.
We zijn het meer dan zat.

Nooit horen we: ‘Hé kijk, die doos,
wist jij dat die daar stond?’
Geel rood bruin blauw en groen,
wat zou je met ons doen
als jij hem morgen vond?

Gooi ons niet in de vuilnisbak
maar laat ons buiten los!
Groen geel rood bruin en blauw
versieren wij voor jou
het plein, het park, het bos.

© Judy Elfferich

.
Dit versje staat in Er zit een feest in mij,
Querido’s Poëziespektakel 5.

Zie ook:
Feest!-workshops voor de basisschool (klik).

Feest!-workshops voor de basisschool

.
Nieuwe workshops die aansluiten bij het thema van de komende Kinderboekenweek:

Vlaggetjesslinger - foto: © Judy Elfferich

BOZE VLAGGETJES   voor groep 5 t/m 8
Voor mensen is feestvieren leuk, maar wat vinden dingen er eigenlijk van?
Eerst lezen we een gedicht over een boze vlaggetjesslinger.
Hoe vinden de kaarsjes het om te worden aangestoken en weer uitgeblazen?
Wat vindt je stoel ervan dat hij wordt versierd?
De kinderen kruipen in de huid van een ding. Ze schrijven een korte tekst
waarin ze dat ding aan het woord laten, en verwerken die in een cartoon.

JOUW ONJAARDAGSFEEST   voor groep 5 t/m 8
Je verjaardag is maar één keer per jaar.
Maar alle andere dagen kun je je onjaardag vieren.
Dat vertelt Wiggel Waggel aan Alice in Achter de spiegel (deel 2 van Alice in Wonderland).
Op welke dag willen de kinderen het liefst hun onjaardag vieren, en waarom?
Welk hapje en drankje past daarbij, en welk onjaardagsspel?
Daarover gaan we praten, schrijven en tekenen.

EXTRA:
De werkstukken kunnen worden opgehangen als vlaggetjesslinger, of gebundeld tot een ver‑/​onjaardags­kalender.

Meer schrijfworkshops
Stichting Schrijvers School Samenleving