.
Ingezonden voor de animatiewedstrijd GIF IT UP:
Sint Franciscus als exorcist. Gemaakt van een illustratie uit: Bonaventura, Vie et miracles de saint François d’Assise (± 1480), gevonden via Europeana.
wedstrijden
Alsmaar
(de Piepzakblues)
Als ik nou eerst maar
een beetje kon slapen
want morgen dan moet ik
Maar als er aldoor
en zou de wekker wel
stel dat de bus niet
en dat ik te laat
Maar als daar geen lift is
en hoe moet ik weten
waar of ik naartoe
Waar had ik dat briefje
want daar staat het op
Alsmaar dat neuriën
alsmaar hetzelfde
de Piepzakblues
En als ik moet wachten
kan ik dan zolang wel
Maar als ze vergeten
of als ik niet hoor
Of als ze weer zeggen
nee eerst formulieren
die dinges moet over
wat ik niet verstaan heb
Die andere pillen
m’n leesbril de zak van
m’n andere jas
Als maar niet die ene
die vorige keer zei
En dat alle anderen
dat die dan zo kijken
Alsmaar dat neuriën
alsmaar hetzelfde
de Piepzakblues
Als ik nou morgen
als ik aan de beurt ben
Als het maar niet weer
zo vreselijk pijn doet
en als ik maar snap
Maar als het een man is
dan kan ik niet zeggen
dan ga ik niet vragen
dan hou ik m’n mond maar
En wat als het mis is
hoe moet het dan verder
Als ik ga janken
dan moet ik een zakdoek
de dinges de zak van
m’n andere jas
Alsmaar dat neuriën
alsmaar hetzelfde
de Piepzakblues
Morgen dan moet ik
dus als ik nou eerst maar
© Judy Elfferich
.
Dit gedicht staat in Ziekelijk bang. Angst in fictie (symposiumbundel Literatuur & Geneeskunde, VUmc 2017).
Iets unieks
voor Heinrich Maria Ledig-Rowohlt
Wie vraagt zich nooit af: is dat het leven?
Wie denkt nooit eens: is dan dit het wezen?
Word je wakker, is het al voorbij.
Niks beleefd dan al wat schrijvers schreven,
zie je, dat ben jij.
En je denkt misschien: ik ga ten onder,
naar de afgrond, tot je schrik –:
Eentje uit de grote grijze massa,
hooguit door wat lapwerk ietsje bonter,
zie je, dat ben ik.
Eensklaps komt er dan, terwijl je wandelt,
lucht in het verdichte, barst het ei,
dat van hoed tot schoenen vonken springen:
Die heel eigen slinger, dat wat ongerichte,
dat een tikje zonderlinge,
iets unieks, dat niks of niemand nog verandert:
zie je, dat ben jij.
Peter Rühmkorf (1929-2008) | © vertaling: Judy Elfferich
.
Inzending Nederland Vertaalt 2017, niet genomineerd. De genomineerde vertalingen D-N: klik.
Kleine Weense wals, mijn inzending S-N, werd wel genomineerd: klik.
.
Het oorspronkelijke gedicht:
.
AUF WAS NUR EINMAL IST
Manchmal fragt man sich: ist das das Leben?
Manchmal weiß man nicht: ist dies das Wesen?
Wenn du aufwachst, ist die Klappe zu.
Nichts eratmet, alles angelesen,
siehe, das bist du.
Und du denkst vielleicht: ich gehe unter,
bodenlos und fürchterlich –:
Einer aus dem großen Graupelhaufen,
nur um einen kleinen Flicken bunter,
siehe, das bin ich.
Aber dann, aufeinmalso, beim Schlendern,
lockert sich die Dichtung, bricht die Schale,
fliegen Funken zwischen Hut und Schuh:
Dieser ganz bestimmte Schlenker aus der Richtung,
dieser Stich ins Unnormale,
was nur einmal ist und auch nicht umzuändern:
siehe, das bist du.
Ecce puer
Een kind komt voort
uit zwart weleer.
Droef, blij – verward
gaat mijn hart tekeer.
De levende ligt
er vredig bij.
Ontsluit zijn ogen
met medelij!
In jonge adem
op spiegelglas
geschiedt de wereld
die niet was.
Kind dat ik koester:
oud man die ik mis.
U, vader, verliet ik…
Vergiffenis!
James Joyce (1882-1941) | © vertaling: Judy Elfferich
.
Inzending Nederland Vertaalt 2017, niet genomineerd. De genomineerde vertalingen E-N: klik.
Kleine Weense wals, mijn inzending S-N, werd wel genomineerd: klik.
.
Het oorspronkelijke gedicht:
.
ECCE PUER
Of the dark past
A child is born.
With joy and grief
My heart is torn.
Calm in his cradle
The living lies.
May love and mercy
Unclose his eyes!
Young life is breathed
On the glass;
The world that was not
Comes to pass.
A child is sleeping:
An old man gone.
O, father forsaken,
Forgive your son!
.
Gelukkig maakt de liefde niet
Niets hoort er ooit voorgoed en werkelijk bij jou
Je kracht je zwakte en je hart alleen maar schijn
Met open armen blijkt je schim een kruis te zijn
Je koestert je geluk en knijpt het daardoor fijn
Het leven zet je telkens lelijk in de kou
Gelukkig maakt de liefde niet
Het leven lijkt wel zo’n soldaat zonder geweer
Voor heel iets anders ooit bestemd en toegerust
Die zinloos elke morgen opstaat plichtbewust
’s Nachts onverrichter zake weerkeert uitgeblust
Dus lieveling zing mij maar na en huil niet meer
Gelukkig maakt de liefde niet
Mijn mooie lief mijn harteschram mijn harteschrijn
Als een gewonde mus draag ik je in me mee
En ieder die ons ziet heeft daarvan geen idee
Maar zingt toch de door mij gevlochten woorden mee
Dat voor jouw grote ogen snel gesneefd refrein
Gelukkig maakt de liefde niet
De tijd dat je zou leren leven vloog voorbij
Hoe huilen in de nacht dat hart van mij en jou
Wat kost een simpel lied aan treurnis en berouw
Een rilling van genot aan spijt om kwade trouw
Een wijsje op gitaar aan snikken en geschrei
Gelukkig maakt de liefde niet
Geen liefde die niet pijnlijk en ondraaglijk wordt
Geen liefde die niet kwetst geen liefde die niet sloopt
Geen liefde die niet alles van zijn bloem berooft
Je vaderland jouzelf en wat je had gehoopt
Geen liefde die niet leeft van tranen die je stort
Gelukkig maakt de liefde niet
Maar dit is onze liefde en ons lied
Louis Aragon (1897-1982) | © vertaling: Judy Elfferich
.
Inzending Nederland Vertaalt 2017, niet genomineerd. De genomineerde vertalingen F-N: klik.
Kleine Weense wals, mijn inzending S-N, werd wel genomineerd: klik.
.
Het oorspronkelijke gedicht:
.
IL N’Y A PAS D’AMOUR HEUREUX
Rien n’est jamais acquis à l’homme Ni sa force
Ni sa faiblesse ni son coeur Et quand il croit
Ouvrir ses bras son ombre est celle d’une croix
Et quand il croit serrer son bonheur il le broie
Sa vie est un étrange et douloureux divorce
Il n’y a pas d’amour heureux
Sa vie Elle ressemble à ces soldats sans armes
Qu’on avait habillés pour un autre destin
A quoi peut leur servir de se lever matin
Eux qu’on retrouve au soir désoeuvrés incertains
Dites ces mots Ma vie Et retenez vos larmes
Il n’y a pas d’amour heureux
Mon bel amour mon cher amour ma déchirure
Je te porte dans moi comme un oiseau blessé
Et ceux-là sans savoir nous regardent passer
Répétant après moi les mots que j’ai tressés
Et qui pour tes grands yeux tout aussitôt moururent
Il n’y a pas d’amour heureux
Le temps d’apprendre à vivre il est déjà trop tard
Que pleurent dans la nuit nos coeurs à l’unisson
Ce qu’il faut de malheur pour la moindre chanson
Ce qu’il faut de regrets pour payer un frisson
Ce qu’il faut de sanglots pour un air de guitare
Il n’y a pas d’amour heureux
Il n’y a pas d’amour qui ne soit à douleur
Il n’y a pas d’amour dont on ne soit meurtri
Il n’y a pas d’amour dont on ne soit flétri
Et pas plus que de toi l’amour de la patrie
Il n’y a pas d’amour qui ne vive de pleurs
Il n’y a pas d’amour heureux
Mais c’est notre amour à tous deux
.
In en om de wachttoren
(All along the watchtower)
‘Er moet hier toch een uitweg zijn’, zegt de nar tegen de dief
‘Kan al die verwarring wat minder alsjeblief?
Koopman slempt mijn kelder leeg, bouwman rooit mijn land
Hoe je echte waarde weegt, breng je hun nooit aan het verstand’
‘Ach, maak je er maar niet druk om’, antwoordt de dief bedaard
‘Menigeen hier vindt het leven alleen als grap de moeite waard
Maar jij en ik zijn daarmee klaar, en ons lot is niet dit
Dus laten we reëel zijn nou, aan ’t einde van de rit’
In en om de wachttoren vorsten, steeds paraat
Het vrouwvolk loopt er af en aan, voetvolk komt en gaat
Buiten gromt een roofdier dat zich ginds verschuilt
Twee ruiters komen nader, de wind vlaagt aan en huilt
Bob Dylan | © vertaling: Judy Elfferich
Dit was de vertaalopgave voor scholieren bij Nederland Vertaalt 2017 (juryrapport: klik). Ik wil er misschien een keer een les aan wijden en heb daarom zelf alvast een poging gedaan.
Dylan speelt hier met perspectief. Heeft hij zich – behalve door o.a. Jesaja 21 – laten inspireren door M.C. Eschers litho Belvédère? Ook dit lied is een ‘onmogelijk bouwsel’, een binnenstebuitenpuzzel.
Kleine Weense wals
.
In Wenen daar vind je tien meisjes,
een schouder waarop de dood uithuilt
en een woud vol verschrompelde duiven.
Er ligt een scherf, een schilfertje morgen
in het museum van vorst en ijzel.
Er is een zaal met duizend ramen.
Ach, ach en wee!
Dans deze wals met je lippen verzegeld.
Deze wals, deze wals, deze wals
van ja, van dood en van cognac
die zijn staart onderdompelt in zee.
Ik wil je, ik wil je, ik wil je
met de luie stoel en het dode boek,
door het melancholieke portaal,
op de donkere leliënzolder,
in ’t bed waarin de maan ons spiegelt
en in de dansdromerij van de schildpad.
Ach, ach en wee!
Dans deze wals waar je middel van knakt.
In Wenen daar vind je vier spiegels
waar je mond en de echo’s in spelen.
Er is daar een dood voor piano
die de jongens met blauwe verf inkleurt.
Er zijn bedelaars op de daken.
Er zijn verse bloemslingers van tranen.
Ach, ach en wee!
Dans deze wals die bezwijkt in mijn armen.
Want ik wil je, ik wil je, mijn liefste
op de zolder waar de kinderen spelen,
in dromen vol oud Hongaars lamplicht
door het rumoer van de lauwwarme avond,
in beelden van schapen en lelies van sneeuw
over je voorhoofds donkere stilte.
Ach, ach en wee!
Dans deze wals van ik-wil-je-altijd.
In Wenen zal ik met je dansen
met een masker op waar
een rivier in ontspringt.
Kijk, ik heb oevers aan vol hyacinten!
Mijn mond laat ik achter tussen je benen,
mijn ziel in foto’s en witte lelies,
en ’t donkere kielzog van jouw passen
daaraan, mijn liefste, mijn liefste, vermaak ik
viool en tombe, de linten der wals.
Federico García Lorca (1898-1936) | © vertaling: Judy Elfferich
.
Nominatie Nederland Vertaalt 2017.
Alle genomineerde vertalingen S-N: klik.
.
Het oorspronkelijke gedicht:
.
PEQUEÑO VALS VIENES
En Viena hay diez muchachas,
un hombro donde solloza la muerte
y un bosque de palomas disecadas.
Hay un fragmento de la mañana
en el museo de la escarcha.
Hay un salón con mil ventanas.
¡Ay, ay, ay, ay!
Toma este vals con la boca cerrada.
Este vals, este vals, este vals,
de sí, de muerte y de coñac
que moja su cola en el mar.
Te quiero, te quiero, te quiero,
con la butaca y el libro muerto,
por el melancólico pasillo,
en el oscuro desván del lirio,
en nuestra cama de la luna
y en la danza que sueña la tortuga.
¡Ay, ay, ay, ay!
Toma este vals de quebrada cintura.
En Viena hay cuatro espejos
donde juegan tu boca y los ecos.
Hay una muerte para piano
que pinta de azul a los muchachos.
Hay mendigos por los tejados.
Hay frescas guirnaldas de llanto.
¡Ay, ay, ay, ay!
Toma este vals que se muere en mis brazos.
Porque te quiero, te quiero, amor mío,
en el desván donde juegan los niños,
soñando viejas luces de Hungría
por los rumores de la tarde tibia,
viendo ovejas y lirios de nieve
por el silencio oscuro de tu frente.
¡Ay, ay, ay, ay!
Toma este vals del ‘Te quiero siempre’.
En Viena bailaré contigo
con un disfraz que tenga
cabeza de río.
¡Mira qué orillas tengo de jacintos !
Dejaré mi boca entre tus piernas,
mi alma en fotografías y azucenas,
y en las ondas oscuras de tu andar
quiero, amor mío, amor mío, dejar,
violín y sepulcro, las cintas del vals.
Circus
.
Een van mijn inzendingen voor de wedstrijd GIF IT UP:
Paardennummer met clown. Gemaakt van houtsneden (Alexander Anderson) gevonden via de DPLA.
Inmiddels zijn de winnaars bekend: GIF IT UP 2016
Een andere inzending van mij: Diepzee-tv
Diepzee-tv
.
Een van mijn inzendingen voor de wedstrijd GIF IT UP:
Uitzicht vanuit kapitein Nemo’s stuurhut in de Nautilus. Gemaakt van: illustratie uit Twintigduizend mijlen onder zee (Alphonse-Marie-Adolphe de Neuville), visaquarellen (Robert Jacob Gordon), octopus (Ramon de la Sagra); gevonden via Europeana en de DPLA.
Vijfmaal de Kraak
.
Vijf illustraties van mijn gedicht over het zeemonster uit Twintigduizend mijlen onder zee. Ze dongen mee naar de BoekieBoekie stArt Award 2016:
Katja Golovanova, Rusland
Anna Smirnova, Rusland
Vica Stebleva, Rusland
Vasili Karmazin, Rusland
Lien Ivo, België
.
Dit voorjaar was het werk te bewonderen in de Kunsthal in Rotterdam. Lien Ivo won de derde prijs; ook Vasili Karmazin en Anna Smirnova eindigden bij de eerste tien. De roze Kraak van Lien hangt nu op de China Children’s Book Expo in Beijing.
.
Het gedicht De Kraak
(Engelse versie: The Kraken, vertaling Vivien Glass)
Over Twintigduizend mijlen onder zee van Jules Verne
.
De stArt Award 2017 staat in het teken van Kiplings Jungleboek. Ben je kunstacademiestudent of beginnend illustrator (afgestudeerd na 1 augustus 2012)? Dan kun je meedoen. De opgaven en spelregels vind je hier (pdf).