Koppoters op berkenbast

 
Onfim woonde halverwege de dertiende eeuw in Novgorod (nu: Veliki Novgorod), in Noord-Rusland. Hij leerde niet schrijven op papier, maar op boomschors. Soms tekende hij daar poppetjes bij:
Koppoters op berkenbast - foto: Jos Schaeken, CC by-nc-nd
Aan de harkhanden kun je zien dat hij het tellen hier nog niet helemaal onder de knie heeft :-)

Er zijn zeventien stukjes berkenbast gevonden met schrijfsels en droedels van Onfim. Naast een tekening van een ruiter te paard schreef hij zijn naam. Zo weten we hoe hij heette.

Jos Schaeken, Stemmen op berkenbast (online publicatie OAPEN library)
Gevonden via: het blog van boekhistoricus Erik Kwakkel

Oer-animaties

.
Zo zou het gegaan kunnen zijn, 30.000 jaar geleden:

Mijn speer is af. Morgen mag ik voor het eerst mee uit jagen. Onze tovenaar laat me binnen in de grot waar hij het vuur bewaart.
En dan gebeurt het. Hij vangt dieren in het schijnsel van zijn fakkel, ze komen tot leven en vallen stil naar zijn wil. Ik voel de macht van mens over dier. Deze speer zal de prooi doden. Dit vuur zal de prooi roosteren.
Ik ben klaar voor de jacht.

Sommige oude rotstekeningen tonen, door of naast elkaar, verschillende versies van eenzelfde dier. Bij afwisselend beschijnen lijkt dat dier zich te strekken, te rennen of met zijn staart te slaan.
Zo’n filmisch effect geeft ook een (bot)schijfje met aan beide kanten hetzelfde prooidier erin gekrast: eerst overeind, dan aangeschoten. Trek een koord door de twee gaten, draai het schijfje snel rond en je ziet de prooi geraakt worden en vallen.

Prehistorische ‘animatiefilms’ ontdekt in Franse grotten (Scientias.nl)
Animation in Palaeolithic art: a pre-echo of cinema (Antiquity)
Meer oer-animaties

‘Hallo wereld!’-workshops

.
Nieuwe workshops die aansluiten bij het thema van de komende Kinderboekenweek:

KRADOKELTAAL  voor groep 5 t/m 8 PO
We lezen een of meer teksten in Kradokeltaal.
Eens kijken of het lukt om de sleutel daarvan te ontdekken!
De kinderen proberen ook een stukje te schrijven in het Kradooks.
En misschien kunnen we met z’n allen nog een andere taal verzinnen?

WEZENS UIT HET BINNENSTEBUITENLAND  voor groep 5 t/m 8 PO
De Snotterwokkel, de Schreupel, de Friep, de Vlabber, de Vlaar…
Wat zijn dat voor wezens? Hoe zien ze eruit? Wat eten ze?
De kinderen worden uitgedaagd om zelf ook vreemde wezens te bedenken
en die te tekenen of beschrijven.

SPACE MAIL  voor groep 7, 8 PO  &  klas 1, 2 VO
‘Hé jij daar aan de overkant!’
Wat zou jij willen vertellen of vragen aan iemand op een verre ster?
Hoe maak je duidelijk wie wij mensen zijn en hoe het hier op aarde is?
We schrijven berichten aan bewoners van een andere planeet.

.

.

.
In deze workshops maak ik gebruik van mijn versjes in
Querido’s Poëziespektakel 5: Er zit een feest in mij!
(verschijnt augustus 2012).
 

 

 

Meer schrijfworkshops
Stichting Schrijvers School Samenleving

Vrijheidsvlaggen

.
Tijdens de Kunstroute op 15 april bedrukten kinderen vlaggen met eigenwijze portretten en schrijfsels.

We maken er een superlange feestslinger van, voor het Bevrijdingsfestival op 5 mei.

Peter Vos’ Genesis: nies & nijd

.
Negen was ik toen ik van mijn vader dat boekje kreeg: Scheppingsverhaal, getekend voor een meisje. ‘Voor Judy – zómaar. Pappa’, schreef hij op de titelpagina.

In de zojuist geschapen wereld van Peter Vos heeft God geen voeten; wel een fronsend kaal hoofd, een lange baard en (vanaf het moment dat hij de zon in de fitting schroeft) een maffioso-zonnebril. Dat maakte hem voor mij grappig, maar ook eng.

Getuige de flap reageerde de kerkelijke pers voorzichtig enthousiast op het boekje:

‘Tekeningen als die van Peter Vos kunnen geen enkele blasfemische bedoeling hebben.’
Hervormd Nederland

‘Zijn beeldspraak is vaak gewaagd, maar altijd teer en soms ontroerend. Hij roept aspecten op waaraan theologen nimmer hebben gedacht en waarin preekstof zit voor vele diensten.’
Leeuwarder Courant

Ja, zeg dat wel!

1. God boetseert een mens. Maar of het werkelijk de bedoeling is hem leven in te blazen?
Peter Vos, Nies

2. Duivel? Niks duivel! God zelf kruipt in de huid van een slang, uit jaloezie:
Peter Vos, Jaloers 1

Peter Vos, Jaloers 2
[Klik op plaatjes voor vergroting]

Peter Vos’ kijk op de schepping maakte God voor mij menselijk en gelaagd: meer dan die ‘lieve heer’. Wat niet wegnam dat ik me graag liet meeslepen door de eendimensionale gruwelverhalen over de hel die ik op school te horen kreeg :-)

Jezelf uitdagen

 
Leren. Waar doe je dat, wanneer en waarom?

Vooral op school, omdat alles en iedereen je daar prikkelt tot leren en studeren? Of vooral daarbuiten en daarna, omdat je zelf iets wilt uitzoeken, onder de knie krijgen of maken?

Stuart McMillen tekende zijn ervaringen met formeel en informeel leren:
2009-12-Challenged-card
[Cartoon opent bij aanklikken]

Wat zal ons opbreken: pijn of plezier?

.
Massamedia kunnen op verschillende manieren misbruikt worden.
Wat is gevaarlijker: manipulatie door straffen of door belonen? Wetten of verwennerij?

Stuart McMillen denkt hier al tekenend over na. Orwell meets Huxley:
Amusing Ourselves to Death
[Cartoon opent bij aanklikken]

.
Een van de reacties op McMillens cartoon:
Just when I was thinking that I have stopped thinking,
I read this amazing discourse and well what else can I say now:
’I have started to think!!!!’
– Pradeep G Siddheshwa

.
Brave New World
1984
This Perfect Day