Lezen & schrijven:
je weer even een beginner voelen

.
In de Week van de Alfabetisering gaf ik work­shops in Roosen­daal, op een bijeen­komst voor mede­werkers van West-Brabantse biblio­theken en andere (semi-)over­heids­instellingen.

Ervaringsdeskundige Anita (hieronder: rechts) kwam vertellen hoe dat is (voor haar in­middels: hoe dat was), moeite hebben met lezen en schrijven.

Mijn opdracht was: laat de deelnemers dit zelf ook echt even meemaken en voelen. Communiceren in spiegel­schrift leek me de aangewezen manier om dat voor elkaar te krijgen.

Er gebeurden bijzondere dingen…

– Sommigen hadden opeens weer het hand­schrift van toen ze zes waren.
– Sommigen gingen, behalve gespiegeld, van de weerom­stuit ook op z’n kop schrijven.
– Sommigen konden het alleen als ze er niet bij nadachten. Bij anderen lukte het pas als ze zich even overal voor afsloten.
– Twee linkshandig-geboren-maar-rechtshandig-opgevoede deelnemers schreven net zo makkelijk in spiegel­schrift als gewoon – maar voor een derde ging dat niet op.
– De concentratie op het vormen van de letters ging hier en daar ten koste van de woord­keuze. Mooiste voorbeeld: ‘Wanneer zal de alfabetisering eindelijk de wereld uit zijn?’

We gaan weer beginnen

.
De najaarscursus ‘Schrijven onder de Vughtse toren’ gaat door!
Twaalf lessen, de eerste is op maandagavond 15 september.

Samen schrijven

Zin om ook mee te doen?
Er kunnen nog een paar mensen bij.

Najaarscursus: informatie / inschrijven
Tips & nieuwtjes: lezen / aanmelden

✒ Overal een antwoord op

banaan - foto: Jason Gulledge @ Flickr, CC by

Schrijfidee: Zet je tanden in een vreemde vraag

Geen fijnere schrijfimpuls dan een rare vraag.
En zo’n vraag hoef je niet eens zelf te verzinnen! Deze tien vond ik op het internet: *

– Dromen slakken ook?
– Kun je pingpongen op de maan?
– Waar blijven gedachten?
– Wat gebeurt er als het op aarde plotseling helemaal stopt met waaien?
– Plassen vissen?
– Hoe weet een pijnstiller waar je pijn hebt?
– Oudejaarsvuurwerk moet kwade geesten verdrijven. Maar goede geesten dan: zijn die knalvast?
– Weten bomen waar andere bomen staan? Hoe komt het dat ze elkaar niet raken of verdrukken?
– Tot hoever kun je tellen?
– Hadden mensen vroeger een staart?

*) Op goeievraag.nl en op de website van de Nationale Wetenschapsquiz.

✒︎

Kies één vraag uit – liefst eentje waarbij je niet wordt gehinderd door enige kennis van zaken – en noteer:

– een voor de hand liggend antwoord,
– een vergezocht antwoord,
– een oliedom antwoord,
– een superslim antwoord,
– een vreselijk vaag antwoord,
– een uitermate exact antwoord.

✒︎

Bedenk bij enkele of alle antwoorden verschillende (goede, slechte, enz.) argumenten.

✒︎

Wat wordt het?
Een gedicht, met de uitgangsvraag als titel?
Een liedtekst, met een vragend refrein en antwoordende coupletten (of andersom)?
Of nog iets anders?

Ik ben benieuwd!

Nieuwsbriefmeisje
Af en toe een schrijfidee in je mailbox?
Meld je aan voor mijn tips & nieuwtjes.

Deel dit schrijfidee gerust met anderen, maar vermeld dan wel mijn naam.
Licentie: CC by-nc-sa. Commercieel gebruik is niet toegestaan.

✒ Plaats delict

 
Schrijfidee voor de Maand van het Spannende Boek:
Blauwe deur
Wat denk je:

– Bij wat voor huis of gebouw hoort deze deur?
– Waar staat dat huis of gebouw?
– Zijn er geluiden te horen als je erlangs loopt?
– Wat is er te zien door de ramen?

✒︎

Bekijk de foto nog eens goed (klik); misschien vallen je nu meer details op.
Het is belangrijk dat je dit allemaal noteert. Achter deze deur is namelijk een moord gepleegd.

✒︎

Wat voor gruwelijks heeft zich afgespeeld achter die deur…? Jouw speurder* komt binnen en vóelt dat het niet koosjer is.
Schrijf die scène, waarin het vooral om sfeer en intuïtie gaat.

*) Sherlock Holmes, Miss Marple, Peter R. de Vries, Sarah Lund… of iemand van wie we ​nog nooit gehoord hebben?

✒︎

Vervolgens ontdekt je speurder iets waardoor hij/zij wéét dat het niet koosjer is.
Schrijf ook die scène, waarin hersenwerk wordt verricht.

✒︎

Lees beide teksten over.
Schrap en herschrijf. Probeer te vertonen i.p.v. te vertellen.

✒︎

Wat wordt het: een thrillerfragment, een interview, een politierapport? Of nog iets anders?

Ik ben benieuwd!

Nieuwsbriefmeisje
Af en toe een schrijfidee in je mailbox?
Meld je aan voor mijn tips & nieuwtjes.

Deel dit schrijfidee gerust met anderen, maar vermeld dan wel mijn naam.
Licentie: CC by-nc-sa. Commercieel gebruik is niet toegestaan.

Najaarscursus

Impressie cursusruimte - foto's: © Judy Elfferich, all rights reserved
De voorjaarscursus vloog voorbij…
In het najaar daarom een nieuwe serie schrijflessen in de Vughtse Lambertuskerk.
De cursus (12 bijeenkomsten) begint op 15 september.
Je kunt je nu al aanmelden!

Meer informatie
Een vraag stellen
Inschrijven

Feest!-workshops voor de basisschool

.
Nieuwe workshops die aansluiten bij het thema van de komende Kinderboekenweek:

Vlaggetjesslinger - foto: © Judy Elfferich

BOZE VLAGGETJES   voor groep 5 t/m 8
Voor mensen is feestvieren leuk, maar wat vinden dingen er eigenlijk van?
Eerst lezen we een gedicht over een boze vlaggetjesslinger.
Hoe vinden de kaarsjes het om te worden aangestoken en weer uitgeblazen?
Wat vindt je stoel ervan dat hij wordt versierd?
De kinderen kruipen in de huid van een ding. Ze schrijven een korte tekst
waarin ze dat ding aan het woord laten, en verwerken die in een cartoon.

JOUW ONJAARDAGSFEEST   voor groep 5 t/m 8
Je verjaardag is maar één keer per jaar.
Maar alle andere dagen kun je je onjaardag vieren.
Dat vertelt Wiggel Waggel aan Alice in Achter de spiegel (deel 2 van Alice in Wonderland).
Op welke dag willen de kinderen het liefst hun onjaardag vieren, en waarom?
Welk hapje en drankje past daarbij, en welk onjaardagsspel?
Daarover gaan we praten, schrijven en tekenen.

EXTRA:
De werkstukken kunnen worden opgehangen als vlaggetjesslinger, of gebundeld tot een ver‑/​onjaardags­kalender.

Meer schrijfworkshops
Stichting Schrijvers School Samenleving

Dicht mee met (o.a.) deze twee

Slau & Shake - afbeeldingen publiek domein
Taaltechnoloog Jan Landsbergen merkte dat hij gedichten soms te snel las.
Dus bedacht hij een spel om zichzelf, en anderen, te dwingen tot preciezer lezen.

Iedere dag krijg je een ander gedicht voorgeschoteld, regel voor regel.
Van sommige regels zie je alleen het begin; dat moet je aanvullen met woorden uit een lijst.
In de expertmodus bevat die lijst ook misleidende woorden.

Leuk? Speel dan ook eens Slauerhoffje: raad (uit drie mogelijkheden) zijn volgende regel.

Speel een gedicht
Slauerhoffspel

Eerder maakte Landsbergen een Engelse versie.
Extraatje daarbij: dichten met Shakespeare.

Play a poem
Make a Shakespeare sonnet

Schradijf met bladoed hier je naam

.
Elk jaar zijn er twee BoekieBoekie-wedstrijden voor kinderen: de SchrijfPrijs en de KunstKwast. Dit keer gaan die allebei over Pietje Bell en zijn geheime club De Zwarte Hand.

Hier zie je het document (in geheimtaal, natuurlijk) waarmee iemand lid werd van Pietjes club:

Wedstrijdposter De Zwarte Hand
BoekieBoekie-wedstrijdposter 2014, klik voor vergroting | beeld © Wendy Panders | tekst © JudyElf

Wil je ook het geheime document bekijken waarmee een verrader de club uit werd gegooid? Dat kan. Dan zie je meteen de spelregels, met teken- en schrijftips: klik.

Er is trouwens ook een wedstrijd voor beginnende illustratoren: de stArt Award, klik.

Sluitingsdatum voor alle drie de wedstrijden: 1 april.

✒ Ondertussen ergens anders

‘Collage’, trompe-l’oeil, achttiende eeuw
Schrijfidee bij het thema van de komende Boekenweek:

Zoek combinaties van ‘groot’ en ‘klein’ nieuws. Uit de buitenwereld en privé.
Ga uit van een krantenkop die herkenning oproept:
    Sven Kramer heeft last van zijn rug –­­ Dat heb ik ook.
Of andersom, zoek een krantenkop bij je eigen nieuws:
    Onze kliko is zoek –­­ Ruimteafval veroorzaakt problemen.

✒︎

Kies één combinatie uit. Wat lijkt op elkaar? Wat is anders?
(Zou Sven óók hulp nodig hebben bij het aantrekken van zijn sokken?)
Welke overeenkomst kun je benadrukken? Welk contrast kun je extra aanzetten?
Overdrijven mag!

✒︎

Bouw je tekst als volgt op:

KOP

Alinea over het ene nieuwsfeit
(klein of groot)

Kopje dat begint met Ondertussen…

Alinea over het andere nieuwsfeit
(groot of klein)

Alinea waarin je beide nieuwsfeiten verbindt

✒︎

Ben je uitgegaan van ‘groot’ nieuws?
Dan kan het kopje boven de tweede alinea bijvoorbeeld worden:
Ondertussen in de Ligusterlaan, Ondertussen bij de bakker, Ondertussen op mijn balkon

Ben je uitgegaan van ‘klein’ nieuws?
Dan kan het kopje boven de tweede alinea bijvoorbeeld worden:
Ondertussen bij de NASA, Ondertussen op het Binnenhof, Ondertussen op het Boekenbal

✒︎

Wat wordt het: een column, een dialoog, een strip? Of nog iets anders?

Ik ben benieuwd!

Nieuwsbriefmeisje
Af en toe een schrijfidee in je mailbox?
Meld je aan voor mijn tips & nieuwtjes.

Deel dit schrijfidee gerust met anderen, maar vermeld dan wel mijn naam.
Licentie: CC by-nc-sa. Commercieel gebruik is niet toegestaan.