Tegen vergetelheid

Viktor Hartmann

Vriendlief, wat mis ik je…
Viktor, mijn zielsverwant
Dooft jouw gedachtenis uit
Als ik sterf?

Nee! Ik, Modest, geef als
Hyperromanticus
Weerklank voor eeuwen
Aan jou en je verf

© Judy Elfferich

.
Dit ollekebolleke gaat over De Schilderijen­tentoonstelling van Modest Moessorgski. In 1874 componeerde hij deze suite, na het bekijken van een overzichts­expositie van de overleden schilder Viktor Hartmann.

Met schrijfcursisten uit Eindhoven doe ik mee aan het woord-en-beeld-bij-muziek-project ‘Op en Top Romantiek’ van Orkest Zuid en Griet Menschaert. Ter inspiratie woonden we een orkest­repetitie bij. De teksten komen in een boekje, dat verkrijgbaar zal zijn bij de uitvoering op 23 juni 2018.

Over ‘Op en Top Romantiek’

De zwaluw

Zwaluwsilhouet - foto: Wikimedia Commons (José Lévy, CC by-sa)
Op de brug, tussen spiegelend water
en zonsondergang in, stonden wij.
‘Vergeet je die zwaluw ooit, later?’
vroeg ik – ‘Kijk, daar scheert hij voorbij.’
‘Nee, nooit!’ is wat jij ernstig zei.

Wat een juichende vlucht nam het leven,
wat een kippenvel plots, wat een zucht!
Tot we sterven, tot morgen, voor eeuwig
die avond, wij twee op de brug.

Vladimir Nabokov (1899 – 1977) | © vertaling: Judy Elfferich
.

Dit was het lievelingsgedicht van Nabokov.
De oorspronkelijke versie schreef hij in het Russisch: ‘Ласточка’, ‘De zwaluw’. Die staat in het eerste hoofd­stuk van zijn roman De gave.
Later maakte hij ook een Engelse versie:
.

THE OLD BRIDGE

One night between sunset and river
On the old bridge we stood, you and I.
Will you ever forget it, I queried,
– That particular swift that went by?
And you answered, so earnestly: Never!

And what sobs made us suddenly shiver,
What a cry life emitted in flight!
Till we die, till tomorrow, for ever,
You and I on the old bridge one night.

 

Volgens de overlevering ontmoette Vladimir Nabokov zijn latere vrouw Vera op een lente­avond in Berlijn, na een gemaskerd bal voor Russische emigrés.
Op een brug over een kanaal met kastanjes erlangs reciteerde zij een van zijn eigen gedichten voor hem, met haar zwart­satijnen masker nog op.