Misselijk

ABCHOCOLABC door JudyElf, CC by-nc-sa

Ik oefen de letters eenmaal per jaar.
Dan leg ik ze allemaal naast elkaar.

Chocola-ABC,
puur, melk en met noot.
Het zijn er een boel, zeg.
En ook wel groot.

Stap voor stap, hap voor hap,
zo gaat dat het best.
Ik begin bij de A.
En dan de rest.

Bij de O krijg ik last
van pijn in mijn maag.
Bij de W zegt mijn buik:
genoeg vandaag.

Nu nog drie: X, Y, Z.
Mijn tanden erin.
En dan dapper slikken,
met tegenzin.

Gelukkig, voorlopig is ’t nu weer klaar.
Ik oefen de letters eenmaal per jaar.

© Judy Elfferich

Aan elkaar

krabbels, illustratie © Job van Gelder (fragment)
fragment illustratie DICHTER. | © Job van Gelder

Mijn zusje vraagt: ‘Hoe was het daar,
je allereerste dag op school?
En wat heb je geleerd?’

‘Nou, schrijven’, zeg ik. ‘Aan elkaar!
Zal ik het laten zien?’
Met lussen en met krullen
schrijf ik vijf blaadjes vol.

Ze zegt: ‘Niet waar, ik heb je door:
je hebt maar wat gezegd,
je kan het nog niet echt.’

Ik zeg van wel, ga supersnel
weer nieuwe blaadjes vullen,
ben al bij blaadje tien.

Ze trekt aan blaadje zeven
en roept: ‘Hou op nou, stop
en lees het aan me voor!’

Ik zeg: ‘Ahum, waar is mijn gum?
Er ging een lettertje verkeerd.
Eh, ik kan nog niet lezen, nee,
dat leren we pas op dag twee.’

Ze zegt: ‘Geef hier, al dat papier.
Ik lees het zelf wel even.’
En hopla, ze leest alles op
wat ik heb opgeschreven.

En het verhaal klopt helemaal,
zelfs met de blaadjes op hun kop.

© Judy Elfferich

.
DICHTER.-special ‘Tem de tekens’

 

Dit gedicht staat in de DICHTER.-special ‘Tem de tekens’.

 

 

Alfabet

W-duimstok (+ bewerking: M-duimstok) - foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC by-sa

A dubbele ladder
B zwangere vrouw
C afgebroken oortje
D halve pizza
E kam
F borstel
G wieg
H bed
I frietje
J hockeystick
K klapstoel
L laars
M duimstok
N vouwbed
O hele pizza
P vlindernet
Q pizza met mes
R zwangere vrouw met rok aan
S vleeshaak
T hamer
U magneet
V frietzak
W andere duimstok
X diabolo
Y trechter
Z zwaan
& jij die dit zit te lezen

.
© Judy Elfferich

Luisteren of kijken

woordenvanger

Woorden vangen met mijn oren
gaat heel goed.

Fluisterwoorden, duisterwoorden,
lastige of lange zinnen:
vliegen vlot naar binnen.

Meteen ken ik ze uit mijn hoofd,
van achteren naar voren
zeg ik ze zó weer op.

Maar ze met mijn ogen vangen,
hoe dat moet?

Vette woorden, nette woorden,
duidelijk gedrukte zinnen:
niks mee te beginnen.

Mijn hersens lijken wel verdoofd,
ik oefen me te pletter
maar ’t wil niet in mijn kop.

De woorden blijven hangen
waar ik ze niet kan horen,
verstopt achter die letters.

Dus wie mij wil bereiken
die laat me luisteren,
niet kijken.

© Judy Elfferich

.
DICHTER.-special ‘Tem de tekens’

 

Dit gedicht staat in de DICHTER.-special ‘Tem de tekens’.

 

 

Lezen & schrijven:
je weer even een beginner voelen

.
In de Week van de Alfabetisering gaf ik work­shops in Roosen­daal, op een bijeen­komst voor mede­werkers van West-Brabantse biblio­theken en andere (semi-)over­heids­instellingen.

Ervaringsdeskundige Anita (hieronder: rechts) kwam vertellen hoe dat is (voor haar in­middels: hoe dat was), moeite hebben met lezen en schrijven.

Mijn opdracht was: laat de deelnemers dit zelf ook echt even meemaken en voelen. Communiceren in spiegel­schrift leek me de aangewezen manier om dat voor elkaar te krijgen.

Er gebeurden bijzondere dingen…

– Sommigen hadden opeens weer het hand­schrift van toen ze zes waren.
– Sommigen gingen, behalve gespiegeld, van de weerom­stuit ook op z’n kop schrijven.
– Sommigen konden het alleen als ze er niet bij nadachten. Bij anderen lukte het pas als ze zich even overal voor afsloten.
– Twee linkshandig-geboren-maar-rechtshandig-opgevoede deelnemers schreven net zo makkelijk in spiegel­schrift als gewoon – maar voor een derde ging dat niet op.
– De concentratie op het vormen van de letters ging hier en daar ten koste van de woord­keuze. Mooiste voorbeeld: ‘Wanneer zal de alfabetisering eindelijk de wereld uit zijn?’

Taalkr8! & liefde

 
Steeds meer vmbo-scholen organiseren een Taalkr8!-dag.
Zo’n dag is een feestelijk spektakel, met allerlei activiteiten om het plezier in taal te stimuleren.

Op 21 november maakte ik er voor het eerst een mee, op De Rotonde in Breda. Rappers van de Rock Academy en alfabetiseringsambassadeurs leidden de dag in. Daarna waren er allerlei workshops voor de leerlingen: schrijven, illustreren, vertellen, rappen, website/weblog maken, solliciteren, interviewen voor de radio…

In mijn precies-160-workshops was het thema: liefde. Derdeklassers schreven over eigen ervaringen of lieten zich inspireren door foto’s.

Twee sms-gedichten van hen waarin iets bijzonders is gedaan met de vorm (klik op afbeelding voor vergroting):
160 Jan van Zuilen
Jan van Zuilens tekst loopt rond: het verdriet gaat nooit over.

160 Thomas van der Boon
Thomas van der Boon maakt met stippeltjes de stilte zichtbaar.

Eén workshopdeelnemer heeft vanaf die Taalkr8!-dag een lichte 160-verslaving ontwikkeld.
Bijna elke dag staat er van hem een nieuw sms-gedicht op www.precies160.nl.

www.taalkr8.nl
www.sss.nl