De moeder aller smartlappen

.
Collage-animatie door Laen Sanchez, van een ballade die eind negen­tiende, begin twintig­ste eeuw blijkbaar in grote delen van Europa bekend was, o.a. in nep-middel­eeuws Frans en Nederlands.

De Spaanse versie wordt veelal toegeschreven aan Vicente/Víctor Balaguet/Balaguer, het Spaanstalige origineel van de Engelse versie aan José La Villa Tierra. Zo gaat dat met balladen, die zijn van iedereen.

Victor de la Montagne, Een oudt liedeken, naar Jean Richepin
Jean Richepin, Y avait un’fois un pauv’gas
José La Villa Tierra, Ballad of a mother’s heart (vertaler onbekend)

Een spiegel een glimp

Zaltbommel voorheen & thans, prentbriefkaart F.L.Stehmann (Collectie Gelderland), CC by
Waal bij Zaltbommel, voor & na de bouw van de brug

Heb ik bij Bommel echt een brug gezien?
Opeens zag ik een brug. En aan weerszijden
geen pont, die je gewoonlijk daar ziet glijden
als je aan ’t sturen bent. Een tel of tien
dat ik zo stond, aan dek, aan ’t roer geklonken,
mijn koffie koud al in de tussentijd –
laat mij daar ergens uit een andersheid
een beeld ontwaren dat mijn ogen dronken.

Een fietsend joch. Zijn wapperende jas
over die brug, terwijl ik aan kwam varen.
Hij stapte af, hij lei een schrift in ’t gras,

en wat hij schreef zag ik dat verzen waren.
O, dacht ik, o, dat dat mijn zoon ooit was.
Pom pom, zong ik, mijn hart zal dit bewaren.

© Judy Elfferich

.
De moeder de vrouw (Martinus Nijhoff, april 1934)

De Liefdestuin

.
The Garden of Love, vormgegeven en geïllustreerd door William Blake zelf

Ik ging naar de Liefdestuin toe
en zag wat ik nooit had gezien:
dat waar ik ooit speelde in ’t gras
een kapel was gebouwd sedertdien.

En het hek eromheen was op slot
en ‘Gij zult niet’ stond boven de deur.
Dus ik keerde me weer naar de Tuin
vol bloemen zo heerlijk van geur.

En wat zag ik daar: een en al graf.
En bloemen? Nee, zwartrokken die
rond zerken brevierden en al mijn plezier en
verlangens verstikten met dorens die prikten.

William Blake (1757-1827) | © vertaling: Judy Elfferich
.

Het oorspronkelijke gedicht:
.

THE GARDEN OF LOVE

I went to the Garden of Love,
And saw what I never had seen:
A Chapel was built in the midst,
Where I used to play on the green.

And the gates of this Chapel were shut,
And ‘Thou shalt not’ writ over the door;
So I turn’d to the Garden of Love,
That so many sweet flowers bore.

And I saw it was filled with graves,
And tomb-stones where flowers should be:
And Priests in black gowns, were walking their rounds,
And binding with briars, my joys & desires.

Scarabaeus cogitans

 
Mijn favoriete waanzinverhaal:

De broer van hersenchirurg Guido Bostoen was krankzinnig geworden. Hij kon soms in de wachtkamer, waar ook andere gekken zaten, minuten achter elkaar spreken, maar wat hij precies bedoelde wist je nooit: ‘Grijp de rechterhand van de Christus Jezus… één nul! De ijskappen smelten, stop de zeehond! Waarom hebben kippen geen gebitje? Hoera voor de val van Rome! Was de jonge paus Benedictus gespleten? Ik heb twee schedels van de beroemde rabbi in een relikwiekastje, één uit zijn kindertijd en één van toen hij aan het kruis hing! Hoe spreekt de piano? Was Horatius eigenlijk een communist? Een poes zonder oortjes is nog niet meteen een reuzenmol!’ Zijn moeder kwam op een keer binnenstappen en hij sprak: ‘U bent mijn moeder niet meer, dag mevrouw.’ Nooit heeft hij meer een woord tegen haar gezegd.

Dat kwam allemaal door de de Scarabaeus cogitans, een beestje dat zich nestelt tussen de hersenpan en het hersenvlies. De enige remedie tegen deze gevaarlijke parasiet is een welgemikte klap met een speciale scarabaeus-cogitans-hamer.

Hier kun je J.M.A. Biesheuvel het verhaal zelf horen voorlezen:

‘Scarabaeus cogitans’ werd in 1986 gepubliceerd in het tijdschrift De Tweede Ronde. In 1987 nam Biesheuvel het op in de verhalenbundel De angstkunstenaar.

Pierre Kartner recyclede de kreet ‘Waarom hebben kippen geen gebitje?’ als titel en refrein­regel van een Kinderen-voor-Kinderen-liedje.

✒ Ondertussen ergens anders

‘Collage’, trompe-l’oeil, achttiende eeuw
Schrijfidee bij het thema van de komende Boekenweek:

Zoek combinaties van ‘groot’ en ‘klein’ nieuws. Uit de buitenwereld en privé.
Ga uit van een krantenkop die herkenning oproept:
    Sven Kramer heeft last van zijn rug –­­ Dat heb ik ook.
Of andersom, zoek een krantenkop bij je eigen nieuws:
    Onze kliko is zoek –­­ Ruimteafval veroorzaakt problemen.

✒︎

Kies één combinatie uit. Wat lijkt op elkaar? Wat is anders?
(Zou Sven óók hulp nodig hebben bij het aantrekken van zijn sokken?)
Welke overeenkomst kun je benadrukken? Welk contrast kun je extra aanzetten?
Overdrijven mag!

✒︎

Bouw je tekst als volgt op:

KOP

Alinea over het ene nieuwsfeit
(klein of groot)

Kopje dat begint met Ondertussen…

Alinea over het andere nieuwsfeit
(groot of klein)

Alinea waarin je beide nieuwsfeiten verbindt

✒︎

Ben je uitgegaan van ‘groot’ nieuws?
Dan kan het kopje boven de tweede alinea bijvoorbeeld worden:
Ondertussen in de Ligusterlaan, Ondertussen bij de bakker, Ondertussen op mijn balkon

Ben je uitgegaan van ‘klein’ nieuws?
Dan kan het kopje boven de tweede alinea bijvoorbeeld worden:
Ondertussen bij de NASA, Ondertussen op het Binnenhof, Ondertussen op het Boekenbal

✒︎

Wat wordt het: een column, een dialoog, een strip? Of nog iets anders?

Ik ben benieuwd!

Nieuwsbriefmeisje
Af en toe een schrijfidee in je mailbox?
Meld je aan voor mijn tips & nieuwtjes.

Deel dit schrijfidee gerust met anderen, maar vermeld dan wel mijn naam.
Licentie: CC by-nc-sa. Commercieel gebruik is niet toegestaan.

♫ Liefdessmart & levensleed ♫

.
Gouden tijden beleven dankzij zwarte bladzijden?
Schrijf en zing je eigen smartlap of levenslied!
Huilend ventje Bragolin
Deze zijn gemaakt door cursisten Creatief schrijven in Breda:

Je liet me toen gaan, het stond in de sterren
Mijn toekomst lag daar, daar moest ik zijn…

Lees verder

De Katzenjammer

Richard Lydekker, Lynx (1896)
Daar gaat de Katzenjammer.
Hij voelt zich rottig.

Ooit was meneer de bink:
bloedgeil, bloedlink,
met alle stoere katers
de beste maatjes
en van de zwoelste poezen
de lievelynx.

Maar waar zijn nou zijn praatjes?
Waar is die ruige patser
die geurig pist
die vurig krijst
die lenig springt?

Daar gaat de Katzenjammer
die nooit meer spint.

De pluimen op zijn oren
hebben hun schwung verloren,
zijn poten worden strammer,
zijn vacht is vaal en mottig.
Hoor hoe hij treurig zingt:

‘Het mist in mij, het mist in mij,
het miezert in mijn maag.
Het schemert voor mijn ogen,
mijn hart klopt ijzig traag.
Ik voel me flauw, mijn bloed is lauw
omdat het niet meer gist in mij,
omdat ik niet meer jaag.’

Nooit krijgt hij meer een kopje,
de allerkrolste poezen
bezien hem onbewogen.
De katers smoezen spottend:

‘Daar gaat de Katzenjammer,
die zonderlynx.’

© Judy Elfferich

.
(Zesde prijs Willem Wilmink Dichtwedstrijd 2013.
Het mist in mij was de verplichte regel, gekozen door Ted van Lieshout.)

Digiboek ‘Nieuwe Vrienden’

.
Nieuwe vrienden in twee Eindhovense zorgcentra werden samen gefotografeerd.
Schrijfcursisten tekenden op wat de fotografen met de nieuwe vrienden meemaakten en bespraken.

Klik op het plaatje om het door te bladeren:

Een samenwerkingsproject van CKE, Vitalis WoonZorg Groep en Bibliotheek Eindhoven.
De expositie hiervan die eerder in de bieb was te zien, krijgt vanaf 28 mei een vervolg in de zorgcentra Peppelrode en Berckelhof.

Meer projecten
Meer digiboeken